Çin Sosyal Kredi Sistemini Mayıs Ayında Uygulamaya Başlayacak
Çin’in geçtiğimiz aylarda vatandaşlarını “sosyal kredi sistemi” adını verdiği bir sistemle değerlendirmeye başlayacağını açıklamıştı. Bu sistemle Çin vatandaşlarının sosyal haklarından ne derece yararlanabileceklerini kredileri belirleyecek.
Ülkenin Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu yayınladığı bir açıklama ile sosyal kredi sistemine yeni özellikler ekleneceğini ilan etti. Sisteme göre sosyal kredisi düşük olan vatandaşlar bir yıl boyunca uçak veya tren bileti satın almaktan men edilme tehlikesiyle karşı karşıya! Yeni özelliklerin mayıs ayından itibaren geçerli olacağı ifade ediliyor.
Çin hükumeti Black Mirror’ı hatırlatan sosyal kredi sistemiyle vatandaşlarını çeşitli kıstaslara göre sıralıyor. Bu kıstaslara vatandaşların işlediği her türlü suç dahil. Bunun yanında kişilerin ne satın aldığı, yaptığı ve söylediği de özel olarak değerlendiriliyor.
Puanı düşük olan kişiler çeşitli kısıtlama ve cezalarla karşı karşıya kalabiliyor. Çin, sitemin tam versiyonunu 2020 yılına kadar tamamlayıp kullanıma sunmak istiyor. Ancak sistem şuan kısmen de olsa yürürlükte ve kullanılabilir durumda.
Çin hükümeti daha önce de büyük miktarda borcu olan insanların seyahat etmesine kısıtlamalar getirmişti. Geçtiğimiz yıl Yüksek Halk Mahkemesi kara listesine alınan LeEco ve Farday Future şirketlerinin kurucusu Jia Yueting’e verilen seyahat yasağı bunun iyi bir örneği sayılabilir.
Ülkenin yeni seyahat kısıtlamaları büyümekte olan sosyal mühendislik çalışmasının son halkası kabul ediliyor. Sosyal kredi sistemi ile daha şimdiden yedi milyondan fazla vatandaşa ceza verildi. Reuters’a göre seyahatlerde ceza verilecek uygulamalar oldukça kapsamlı. Terörle ilgili yanlış bilgi vermek, yolculuk sırasında, özelikle uçak yolculukları, sıkıntı yaratmak, son kullanım tarihi geçen bilet kullanmak, trende sigara içmek gibi pek çok davranış kusurlu olarak kabul edilebilir.
