Girişiminizi Ne Zaman Satmalısınız?
Günümüzde dev şirketlerin ömürlerini uzatmak ve yeni teknolojilere adapte olmak için bir ya da birkaç genç tarafından kurulmuş girişimleri satın aldığını sıkça duyuyoruz. Teknoloji ve bilgiye erişimin her geçen gün daha kolay olduğu bir dünyada fikrinizi hayata geçirmek için ihtiyacınız olan donanım için sadece bilgi yeterli olabiliyor, tabii ki bilgi en değerli birikim, ancak geçmişe baktığımızda bir girişimi hayata geçirmek için ofis, üretim aletleri, geniş bir çevre olmazsa olmazdı. Günümüzdeyse ortak bir çalışma alanında kiralayabileceğiniz bir masada bir yıl içinde milyon dolarlara satabileceğiniz bir girişim yaratmanız işten bile değil.
Bulut tabanlı bilişim sistemleri alanında faaliyet gösteren IronStratus’u 2007 yılında kuran Tom Smith, 2014 yılında Gemalto tarafından satın alınan girişiminin hikâyesini anlatırken, işin başında herkesin devasa bir markaya dönüşme hayali olduğunu ama yolda karşınıza çıkabilecek aksiliklere karşı bir B planınız olması gerektiğini söylüyor ve büyük bir şirketle birleşme aşamasında sahip olduğunuz ürün veya hizmetin kapsamının önemine dikkat çekiyor. Şirketiniz hakkında yolda vermeniz gereken bir diğer önemli karar içinse şu örneği veriyor, “Elbette kimse satmak için bir şirket kurmanın hayalini kurmuyor ancak yolda şirketinizle varmak istediğiniz sonuca karar vermelisiniz. Günün sonunda Google gibi bir dev olmayı mı yoksa Google’ın bünyesine kattığı bir şirket olmayı mı hayal ediyorsunuz.”
Girişiminizi satmak için vereceğiniz kararda tüm sektörlere hitap eden genel geçer bir doğrudan bahsetmek mümkün değil. Yatırımcı olabildiğinde uygun bir maliyetle satın almayı gerçekleştirmek, girişimci ise doğal olarak olabildiğinde yüksek bir seviyeden satışı gerçekleştirmek isteyecektir. Tek çözüm dengeli bir orta yol bulmaktan geçiyor. Bir şirketi 20 milyon avro değere ve deponuz doluyken satmak veya almak mı, yoksa şirket daha olgun bir yapıya sahip olduğunda ve 200 milyon avro değere ulaştığında mı satmak veya almak daha kârlı olur sorusunun da kesin bir cevabı bulunmuyor.
Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler
Doğru zamanı tam olarak tahmin etmek mümkün olmayabilir ancak bu ihtimalin gerçekleşme olasılığına hazırlıklı olmak için yapabilecekleriniz var.
Bir satın alma sürecine giriyorsanız, yatırımcı bu kararı almanızda neyin etkili olduğunu bilmek isteyecektir. Girişimin hangi alanda yoluna devam edeceğine dair bir iş planı olduğunun net olarak ifade edilmesi de önemlidir.
Bu deneyimi yaşamış girişimcilerin tavsiyesi ise, çıkışın yani satılma ihtimalinin tabii ki birinci önceliğiniz olmaması gerektiği ama her daim şirket aklının ve haritasının bir kenarında bulunması gereken bir konu olması gerektiği. Bunun için yapabileceğiniz hazırlıklardan birinin de her ay kaç tane potansiyel yatırımcıyla ilişki kurulduğunun bir analizinin yapılması gerektiği.
Şirket satışı için en doğru zaman konusunda ortak bir kanı yok. Ancak kesin olan şu ki kaynakları tükenmiş ve planı olmayan bir şirketi kimse satın almak istemeyecektir.