GÜNCELLEME (21.06.17): Uber CEO’su Travis Kalanick, yönetim kurulunun baskıları sonucu görevinden istifa etti.


Eski ABD başsavcısı Eric Holder tarafından Uber’in San Fransisko’daki merkezinde yürütülen soruşturma sonucunda, dünyanın en değerli özel girişiminin şirket kültüründe çok ciddi cinsel taciz, ayrımcılık ve cinsiyetçilik sorunları olduğu ortaya çıktı.

Skandalın ortaya çıkmasının ardından Uber’in kurucu CEO’su Travis Kalanick’in iki seçeneği vardı; ya CEO olarak kalacak ve şirketi kemiren sorunların üstesinden gelecek reformlar yapacaktı, ya da Uber’i dönüştürme sözleri ciddiye alınacak yeni bir CEO’ya yer açmak için istifa edecekti.

Kalanick ise kendisi hariç herkes için kötü olan üçüncü yolu seçti: Süresiz izne çıktı. CEO’nun yokluğunda şirket 14 kıdemli yöneticiden oluşan bir komite tarafından yönetilecek.

Yeni CEO ile temiz bir sayfa açılmadığı gibi, Kalanick’in gidişi şirketi sarsılmış ve hantal bir halde bıraktı. Geride kalan haftalarda şirketten ayrılan yüksek profilli üst yöneticilerin yerini doldurmaya çalışan Uber’in geleceği hiç bu kadar belirsiz görünmemişti.

Uber üzerine bir kitap kaleme almakta olan Fortune muhabiri Adam Lashinsky, Kalanick’in kendisine “buralarda olmayacağım fakat en stratejik kararlar için ulaşılabilir olacağım.” dediğini söyledi.

Kalanick’in yokluğunda Uber

Uber üç aydır şirketin iki numarası olacak ve iş yerindeki kadın düşmanlığına karşı reformlar gerçekleştirecek bir COO arayışındaydı.

Kalanick bu ihtiyacı duyururken, pozisyonun bir hayli önemli olduğuna vurgu yaparak, “Benimle birlikte çalışarak serüvenimizin ikinci bölümünü yazacak bir COO arıyoruz.” demişti.

Geniş yetkilerle donatılmış itibarlı bir yöneticiyi Uber’e getirmek iyi bir fikirdi. Fakat kimse Kalanick’in bir başka yöneticiyle birlikte çalışacağını inandırıcı bulmadı. Normal şartlarda bir şirketin COO’su doğrudan yönetim kuruluna rapor verirken; elinde çoğunluk hisseyi tutan Kalanick ve iki Uber yöneticisi kurulu kontrol ediyor. Yani pratik açıdan hiçbir Uber yöneticisi Kalanick ile eş değer mertebede olamayacak; bu durum itibarlı ve tecrübeli isimlerin işi kabul etmesini zora sokuyor.

Kalanick’in izinde olması durumu büsbütün daha içinden çıkılmaz hale getiriyor. Kalanick daha önce Uber’i uzun yıllar yönetmek istediğini belirtmişti. Kısa vadede ise yeni COO’nun Kalanick ile ilişki inşa etme şansı bulamayacak olması, yeni yöneticinin şirkette ne kadar etki sahibi olacağını büyük bir soru işaretine dönüştürüyor.

Yukarıdaki durum, Uber’in en kısa zamanda doldurması gereken diğer üst pozisyonlar için de geçerli. Washington Post’tan Jena McGregor, Uber’in halihazırda CFO, CMO, CDO, mühendislikten sorumlu kıdemli başkan yardımcısı ve baş hukuk müşaviri gibi çok kritik rollere yeni isimler aradığına işaret ediyor.

Böylesi kritik rolleri doldurabilecek en iyi adaylar, işi kabul etmek için CEO’nun tam desteğini ve sonrasında sürekli ona ulaşabilmeyi isterler. Kalanick’in ne zaman döneceği ve döndükten sonra nasıl bir rol oynayacağına dair soru işaretleri, 14 kişilik komitenin en iyi adayları ikna edememesine sebep oluyor.

Uber, kültürünü değiştirecek güçlü bir CEO’ya ihtiyaç duyuyor

Uber yönetim kurulu, eski başsavcı Eric Holder’dan danışmanlık ve öneriler kabul etmek için gizli bir oylama yapmış ve bundan kabul oyu çıkmıştı. Holder’ın önerileriyle şirket yöneticiler için daha fazla eğitim, cinsel taciz şikayetlerine daha iyi müdahale ve istihdamda çeşitlilik gibi konuların üstesinden gelmek istiyordu.

Uber’in çarpık kültürünü daha kapsayıcı ve saygılı bir hale getirmek için yönetim kurulundan çıkan bir oylamadan daha fazlasına ihtiyaç var. Bir şirketin kültürünü değiştirmek için CEO’nun kadın düşmanlığını açık seçik şekilde lanetlemesi ve ardından bununla tutarlılık gösteren hamleler yapması gerekir.

Bu yalnızca CEO’nun yapabileceği bir iş. 14 kişilik komitedeki üst yöneticilerin hiçbirisi, kendi departmanları dışındaki insanları disipline etme otoritesine sahip değil. 14 farklı lider ise Uber’in önceliklerine dair 14 farklı mesaj demek.

Böylesi bir komite yönetiminde insanlar kimin patron olduğunu bilemeyeceklerinden, cinsel taciz şikayetleri gibi sorunların ciddiye alınacağından emin olamayacaklar. Bu da sorunlu kültürün devam etmesi anlamına geliyor.

Komite yönetimi işe yaramıyor

Uber’in en büyük mevcut problemi, komite yönetiminin iş dünyasında işe yaramaması. Her şirketin apaçık şekilde karar verici oldukları belli olan bir veya iki üst yöneticisi olması da bu sebepten.

Aslında bu sorun, düşük rütbeli yöneticilerin bütçelerini ve şirket içerisindeki etkilerini artırmak şeklinde türetilebilecek kendi çıkarlarını göz etme meyilinde olmalarından kaynaklanıyor. Bunun sonucunda, yöneticiler kendi departmanlarını şirketin merkezine koyan stratejileri savunurlar ve kendi etkilerini azaltacak değişimlere karşı koyarlar.

CEO’nun görevi, şirketin birkaç yöneticinin çıkarına ters düşse dahi firmaya yarar sağlayacak stratejileri uyguladığından emin olmaktır. Fakat 14 kişilik komitede bu rolü üstlenerek diğerlerinden ayrışacak ve Uber’i korumaya soyunacak bir şampiyon yok. Komite üyeleri kendi bölümlerinin çıkarlarını koruyacaklar ve misilleme riskine karşılık diğer üyeler ile sürtüşmeyecekler. Kısacası, Kalanick gelene kadar garip bir güç savaşı yaşanacak ve bunun ortaya çıkardığı düzen Uber’de hüküm sürecek.

Bu durum her şirket için içine düşülmemesi gereken cinsten iken, önümüzdeki birkaç yılda kritik ve stratejik kararlar vermek zorunda olan Uber için bir hayli tehlikeli. Şirket hâlâ her yıl milyarlarca dolar para kaybediyor ve kendisinin başarısız denemeler yaptığı sürücüsüz otomobil trendine katılan devler tarafından tehdit ediliyor.

Şirket her şeyi değiştirecek, başarısız deneyleri durdurarak kaynakları daha büyük potansiyel gösteren yeni projelere aktaracak yeni bir CEO’ya ihtiyaç duyuyor. Bunun yerine, Uber tarihindeki en zor birkaç aya tepe yöneticisi olmadan giriyor.

Yazar Hakkında

mm

Girişimcileri, şirketleri, yatırımcıları ve profesyonelleri bir araya getiren geniş bir ekosistem olan İTÜ Çekirdek, kimyadan elektroniğe, bilişimden biyogenetiğe tüm sektörlere açık bir girişimcilik merkezidir.

Paylaşım
Close