Şehir girişimlerini etkileyen temel faktörler
Şehir girişimciliği veya şehirsel girişimcilik isim olarak yabancı gelse de aslında hepimiz bu alanı tanıyoruz. BiTaksi, Yemeksepeti, Getir ve bunlara benzeyen aklınıza gelebilecek birçok örnek, bu yabancı ancak bir o kadar da tanıdık alan üzerine düşünmenize yardımcı olacaktır.
Şehir girişimciliği, şehir içi yaşamı iyileştirmeyi temel alır. Örnekler üzerinden açıklamak gerekirse BiTaksi şehirdeki taksi bulamama sorunu konusunda yardımcı olurken Yemeksepeti meşgul insanların kalabalık şehirlerde yemek sırası beklemesinin önüne geçer. Kısacası “bir şehirde neleri iyileştirebiliriz” sorusunun cevabı bu alandaki girişimlerde yatar.
Her girişim alanında olduğu gibi bu alanda da istekleri belirleyen temel nedenler vardır. Bu nedenler başlıca kentselleşme, iş birliği kurma ve demokratikleşme olarak ele alınabilir.
Kentselleşme
Dünya popülasyonunun kentlere akın etmesinin önüne geçilemiyor. Herkesin sorun olarak gördüğü bu gelişme aslında girişimciler için yeni bir fırsat kapısı olarak görülebilir. Dünya genelinde insanların genel olarak kentlere akın etmesi, girişimcilerin de kentlere akın etmesi demek. İnsanların kentlere göç etmesinin temel nedeni daha fazla iş ve fırsat bulmak ve daha iyi bir hayat kalitesine sahip olmak. “İstanbul’un taşı toprağı altın” düşüncesiyle İstanbul’a göç eden milyonlarca insanı ve genel olarak İstanbul’da yaşayan insanların ortalama hayat kalitesini düşünürsek bunun pek de böyle olmadığını görüyoruz. Bu durum, şehirde toplu taşıma, yerleşim, iş, yemek, yeşil alana ve temiz havaya erişim gibi sorunları da beraberinde getiriyor. Bir şehir girimcisi olarak yapmanız gereken şey ise bu temel sorunları keşfetmek ve çözüm geliştirmek.
Paylaşım
Kısıtlı bir alanda kısıtlı kaynaklarla çalışırken yapılabilecek en güzel şeylerden biri paylaşımdır. Bunun örneklerini hepimiz günlük hayatta görüyoruz. BlaBlaCar (yolculuk paylaşımı), Urban Station (çalışma alanı paylaşımı) gibi örnekler paylaşım alanının ne kadar gelişmeye açık olduğunu anlatmaya yetecektir. Askıda Ne Var gibi kültürümüze oldukça uygun ve yemek paylaşımını geliştirme amacıyla yaratılmış bir girişim bu alanda iyi bir örnek teşkil ediyor. Dünyanın çeşitli şehirlerinde bisiklet paylaşımı, ev paylaşımı gibi örnekler de mevcut.
Demokratikleştirme
Teknolojinin ve yeniliklerin demokratikleştirilmesi fikri kesinlikle yeni değil. Ancak girişimciliğin demokratikleştirilmesi nispeten yeni ve oldukça önemli bir alan. Aralarında İTÜ Çekirdek gibi oluşumların da bulunduğu kuluçka merkezleri demokratikleşme alanındaki en güzel örnekler. Ancak bu, “eldekinin yeteceği” anlamına gelmiyor. Her şehir demokratik olma konusunda İstanbul kadar şanslı değil. Fikir atölyeleri, minyatür kuluçka merkezleri gibi örnekler Anadolu’nun çeşitli yerlerinde güzel fikirlerin tomurcuklanıp yeşermesine yardımcı olabilir. Bu yüzden küçük bir demokratikleştirme adımı atmak istiyorsanız fırsatların nispeten az olduğu şehirlere fırsat götürerek (mesela bir fikir atölyesi açarak) girişimciliğe o şehirde de aktif bir katılım sağlanmasına imkan sunabilir ve bunun ilk örneğini kendiniz, şehir girişimciliği oluşumunuzla başlatabilirsiniz.
Girişimcilik genel olarak bir sorunun ya da ihtiyacın karşılanmasını temel alır, bu nedenle “şehir” gibi büyük bir yapının “sorunlu ve ihtiyaçlı” yapısını bir avantaja dönüştürmek kesinlikle sizin elinizde.
